Bądź na bieżąco! Zapisz się na NEWSLETTER
Jeszcze więcej przemyśleń: @TomaszHondo
W ostatnich dniach zrobiło się głośno na temat napięć na amerykańskim rynku pieniężnym, czemu towarzyszyły obawy o rynek kredytowy. Analitycy wskazywali na wyraźne, nietypowe oderwanie się stawek pożyczek na rynku międzybankowym powyżej stopy oprocentowania rezerw banków w Fedzie.
Na razie te oznaki napięć okazały się dość krótkotrwałe, ale ciekawie wpisują się w inną kwestię, która również zwracała uwagę w ostatnich dniach - wzrosły oczekiwania ekonomistów na rychłe zakończenie operacji redukcji bilansu Fedu, czyli tzw. "QT" (quantitative tightening, czyli "zacieśnianie ilościowe"), do czego przyczyniły się też najnowsze wypowiedzi szefa banku centralnego Jerome Powella, który zasugerował koniec QT w trwającym IV kwartale. Cześć analityków oczekuje ogłoszenia rezygnacji z dalszej redukcji już na najbliższym posiedzeniu Fedu, kończącym się 29 października. Wspomniane na początku napięcia na rynku pieniężnym mogą być oznaką, że zacieśnianie doprowadziło już do wystarczającego ograniczenia rezerw banków komercyjnych (a na tę kwestię często zwracali uwagę przedstawiciele Fedu).
Warto tu zauważyć, że koniec QT byłby naturalnym przypieczętowaniem trwającego już i tak procesu. Na przestrzeni ostatnich kilkunastu miesięcy tempo redukcji portfela obligacji przez Fed wyraźnie osłabło, a we wrześniu było już niemal zerowe (cały bilans Fedu, obejmujący również inne pozycje, nawet nieznacznie drgnął w górę).
Redukcja bilansu Fedu ("QT") polega nie tyle na aktywnej sprzedaży obligacji na rynku, lecz częściowym wstrzymywaniu się z reinwestowaniem środków z wykupywanych sukcesywnie papierów w nowo emitowane obligacje.
Od chwili rozpoczęcia QT - czyli od połowy 2022 - bilans Fedu skurczył się o bezprecedensowe 2,34 BILIONA dolarów. Skala tej operacji okazała się dużo większa od pierwszej próby ograniczenia bilansu, zakończonej w 2019 roku (notabene, również pod wpływem turbulencji na rynku pieniężnym) - wtedy aktywa Fedu zmalały o "jedyne" 0,7 bln USD. Trzeba też jednak przyznać, że równie bezprecedensowy był poprzedzający kończące się QT skokowy wzrost bilansu, związany z interwencją Fedu w reakcji na wybuch pandemii. Cały, gwałtowny wzrost bilansu z lat 2020-22 (który notabene przez krytyków był wskazywany jako źródło późniejszej silnej inflacji w gospodarkach) został zniwelowany w niespełna połowie.
Wygasające stopniowo QT wydaje się umiarkowanie dobrą wiadomością dla rynku amerykańskich obligacji, które mają za sobą kilka rekordowo słabych lat - koniec QT będzie częściowo przeciwwagą dla rosnącej podaży długu związanej m.in. z finansowaniem skutków "Wielkiej Pięknej Ustawy Podatkowej" prezydenta Trumpa.
A co z wpływem na rynek akcji? Jeszcze kilka lat temu karierę robiły wykresy pokazujące wprost silną korelację między poziomem bilansu, a indeksem S&P 500. W ostatnich latach obie linie zaczęły się jednak coraz bardziej "rozjeżdżać" - wbrew obawom, QT nie przeszkadzało w giełdowej hossie. Ale czy to oznacza, że kwestia działań Fedu zupełnie straciła na znaczeniu?
Być może na relację między bilansem Fedu, a koniunkturą na Wall Street należy po prostu patrzeć w nieco inny sposób. Poniższy wykres, na którym zestawiamy S&P 500 nie tyle z wielkością bilansu, lecz ze skalą jego wahań, pokazuje przykładowo, że koniec bessy z 2022 roku mniej więcej zbiegł się w czasie z maksymalnym tempem redukcji aktywów Fedu.
Reasumując, co prawda wpływ zmian bilansu Fedu na rynki finansowe nie jest tak jednoznaczny, jak mogło się niegdyś wydawać, ale z perspektywy owych rynków zbliżający się prawdopodobnie koniec QT (redukcji bilansu) będzie raczej pozytywną wiadomością (o ile nie dojdzie wcześniej do pogłębienia napięć na rynku pieniężnym, jak w końcówce 2019, na niedługo przed pandemią). Zresztą, tempo redukcji bilansu już od dłuższego czasu stopniowo wygasa.
Tomasz Hońdo, CFA, Quercus TFI S.A.
